Test Report: ROTEL RA-11
(DAC INTEGRATED AMP)
ไมตรี ทรัพย์อเนกสันติ
เครื่องเสียง ROTEL จะใช้หลักการออกแบบสมดุล (Balanced Design Concept) ระหว่างเครื่องเสียงประเภทไม่เกี่ยงราคา (ซุปเปอร์ไฮเอนด์) กับเครื่องเสียงชาวบ้าน เช่น การจะให้ได้เสียงดี อาจไม่จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์อะไหล่ที่แพงที่สุดเสมอไป นอกจากนั้นการออกแบบที่ไม่เน้นดีเลิศในด้านหนึ่ง แต่เสียในด้านอื่นๆ
อย่างอะไหล่จะมีการคัดเลือก โดยอิงคุณภาพเสียง และความทนทานวงจรจะเป็นแบบ Sysmetrical Signal Trace คือทำทุกอย่างให้ทางเดินสัญญาณซ้าย, ขวา, สมมาตร กันเหมือนกันทุกกรณี การลงดินที่รวบเป็นจุดเดียว (Star Ground), มีการฟังทดสอบไล่ทุกๆ ขั้นตอนของการผลิตจนถึงสำเร็จเป็นเครื่องออกมา ไม่ใช่แค่ฟังเครื่องต้นแบบ ภาคจ่ายไฟที่ไม่อั้นทั้งคุณภาพเสียง และปลอดจากการรบกวน ตัวเก็บพลังงานสำรอง (CAPACITOR) คุณภาพสูง หม้อแปลงไฟกลมขนาดเกินพอของ ROTEL เอง
RA-11 อินทีเกรทแอมป์น้องเล็กในตระกูล 12 ใหม่ ที่มีภาคแปลงสัญญาณดิจิตอลเป็นอะนาลอก (DAC) ในตัว พร้อมการเชื่อมต่อกับแหล่งรายการดิจิตอลภายนอก
คุณสมบัติ
– กำลังขับต่อเนื่อง (RMS) (20 20,000 Hz) 40 W RMS/ข้าง (ที่ 8 โอห์ม) ความเพี้ยนต่ำกว่า 0.03%
– ช่องรับสัญญาณเข้า (อะนาลอก) ภาคจานเสียง (MM 2.5 mV/47 กิโลโอห์ม)
– ช่องรับสัญญาณเข้า (ดิจิตอล) (AAC/WAV/WMA/MP3) TUNER, CD, AUX 1, AUX 2 COAXIAL/OPT1(LPCM)1
COAXIAL 2 USB-TYPE A ด้านหน้า
– ช่องปรีออก ด้านหลัง
– ปรับทุ้ม, แหลม ได้ ±4 dB ที่ 100 Hz/10 kHz (ตัดวงจรปรับนี้ออกได้)
– จอแสดงการปรับด้านหน้า มีไฟส่องพื้นจอ (เร่ง-หรี่ แสงได้)
– ขั้วต่อออกลำโพง (Binding Past) ชุด A, ชุด B (พ่วง A + B)
– รีโมทไร้สาย
– ภาคแปลงสัญญาณดิจิตอลเป็นอะนาลอก (DAC) คุณภาพสูงเป็นของ Wolfson WM 8740 24 บิท/192 kHz DAC ซึ่งใช้กันในเครื่องระดับไฮเอนด์
– ช่อง USB รับสัญญาณจาก iPhone, iPad, เครื่องเล่น MP3 พกพา
– ให้ตัวเสียบเข้าช่อง USB เพื่อรับสัญญาณไร้สาย Bluetooth มาด้วย (ตัว Bluetooth dongle)
– รูเชื่อมต่อการควบคุมระหว่างเครื่อง ROTEL ด้วยกัน (ROTEL LINK)
– ช่องปล่อยสัญญาณ 12 V DC ไปเปิด-ปิดอุปกรณ์ภายนอก
– ช่อง USB มินิด้านหลังเพื่อรับการปรับปรุง SOFT WARE ในอนาคต
ผลการทดสอบ
จากเครื่องเล่น CD T+A 1265 R ต่อออกสายสัญญาณเสียง MADRIGAL CZ-GEL 2 (RCA) เข้าช่อง AUX 2 (เสียง, มิติ ดีกว่าช่องอื่นอย่างชัดเจน) จาก RA11 ออกสายลำโพง FURUKAWA S-2 (ตามทิศ) แยกอิสระ 2 ชุด สายไม่แตะกัน หัวแจ๊คด้านแอมป์เป็น WBT บานาน่า, ด้านลำโพง WBT บานาน่า เช่นกัน ลำโพง MONITOR AUDIO BR-5 (3 ทาง วางพื้น, เอาหน้ากากออก, ใส่เดือยแหลมที่ให้มาที่ใต้ตู้) เอียงลำโพงให้ได้ทั้งสุ้มเสียงครบ และมิติเสียงมีทรวดทรงที่สุด (การวางลำโพงหน้าตรงเป็นเรื่องผิดอย่างมหันต์) ยกสายลำโพงสูงจากพื้นห้อง (ปูน/พรม) ด้วยตั้งกระดาษพิมพ์ดีด 2 รีม แยกสายชุดเข้าแหลมกับชุดทุ้มด้วยกระดาษพิมพ์ดีด 2 รีม แยกสายชุดเข้าแหลมกับเข้าทุ้มด้วยกระดาษพิมพ์ดีด 1 รีม และทับบนสายทั้งหมดอีก 4 รีม เอากระดาษสีแดงที่ห่อรีมออก สายไฟ AC ของ RA11 ใช้สายไฟสีม่วง (CHORD) ที่ใช้กับอินทีเกรทแอมป์ Mark Levinson No.383 อยู่ (ไม่อยากเสียเวลาเบิร์นอินสายไฟที่มากับ RA 11)
ลำโพงซ้าย, ขวา ห่างกันประมาณ 2 เมตร นั่งฟังห่างประมาณ 3.6 เมตร ห้องขนาด 3.85 x 9 x 2.5 เมตร ผนังมีฟองน้ำเก็บเสียง SONEX (สีขาวของเยอรมัน) มีของอื่นๆ เยอะในห้อง ก้องน้อยมาก มีผลึกอะมิทิสขนาด 3 ฝ่ามือที่ด้านขวาของ T+A, มีตัวกรองไฟ (ปลั๊ก) ของ PHD 2 เสียงอยู่เคียงข้างสายไฟ AC ของ RA-11 (1 ตัว) อีก 1 ตัว ข้างสายไฟ AC ของ T+A (สายไฟ T+A ยกมาจากของ Mark No.383) เต้าเสียบตัวเมียที่กำแพงเป็นของฮับเบลสีส้ม ภายในห้องไม่มีจอ LCD/PLASMA, ไม่มี WiFi (นอกจากรั่วเข้ามาจากภายนอกประมาณ 6 คลื่น (SPOT) ไม่มี PC, โน้ตบุ๊ก, นาฬิกาไฟฟ้า (ทั้งแขวน, ตั้งโต๊ะ, ข้อมือ), ไม่มีรีโมท, โทรศัพท์มือถือ, กล้องดิจิตอล ปัดลมแอร์ (LOW, 25 องศา C) ลงหลังลำโพง
ที่เครื่องเล่น T+A มีการทำระบบระบายกระแส EDDY CURRENT ออกภายนอก (ได้ผลมากถึง 25 – 30%) มีกล่อง CRYSTAL POWER PACK ไว้ดูดซับคลื่นวิทยุขยะที่เข้ามาในห้อง (หมุน, หันกล่องจนได้มิติดีที่สุด โฟกัสดีที่สุด) ไม่มีลำโพงอื่นในห้อง
เอาหัว RCA ของ WBT ช๊อตภายในจากแกนลงปลอกด้วยเส้นทองแดงจากสายลำโพง (ตามทิศ) ของ FURUKAWA S-1 เสียบเข้าช่อง COAXIAL 1 (มิติโฟกัสมีทรวดทรงอิ่มขึ้น) (เข้า COAXIAL 2 กลับแย่ลงนิดหนึ่ง) ขณะฟังเร่งโวลลุ่มที่ RA-11 ประมาณ 56-58
แผ่นระนาดเอก (ไทลำภู) เพลง 3 เสียงระนาดแยกแยะดีแต่ยังไม่เป็นเม็ดๆ เสียงฉิ่งสดใสมีจังหวะจะโคนดี เพลง 4 ขึ้นต้นสงัดดี เสียงตีระนาดเหมือนเป็นเม็ดๆ ดี แต่มิติไม่โฟกัส ยังไม่มีขอบเขตตำแหน่งที่ทางชัดๆ รู้แต่ว่าอยู่แถวๆ ตรงนั้น (อาการของแอมป์ที่มี DAC ก็แบบนี้แหละ เช่นกันสู้ ROTEL RA-10 เก่าไม่ได้ เพราะไม่มี DAC ในตัว) อย่างไรก็ตาม เสียงระนาดก็มีรายละเอียดดี เพลง 5 ขึ้นต้นสงัดดี ตามด้วยเสียงตีระนาดที่มีเนื้อหาดี ความกังวานใช้ได้ (สังเกตว่าแผ่นนี้ผู้ทดสอบฟังหลังจากเปิดเครื่องปล่อยเพลงไปประมาณ 3 ชั่วโมง เสียงสงบ, อ่อนโยน, เกลี้ยงเกลาขึ้น อาการแจ๋น, ปลายแหลมห้วนหายไป ฟังสงบเสงี่ยมเรียบร้อยขึ้น ความกร่างหายไป) เพลง 6 ก็เช่นกัน รายละเอียด, สุ้มเสียง, กลุ่มก้อนเสียง โอเคเลย แต่มิติก็ยังวอกแวกไม่โฟกัสชัดเหมือนเดิม เพลง 8 ขึ้นต้นเสียงตีกลองตะโพนอิ่มไม่เลว ไม่แข็งห้วนอย่าง 3 ชั่วโมงที่แล้ว แม้ว่าจะให้มิติเสียงไม่โฟกัส หลุดออกมาเป็นตัวๆ แต่ก็บ่งบอกได้ว่า อะไรอยู่ตรงไหน วิ่งจากไหนไปไหน เพลง 10 เสียงระนาดไล่คีย์สูงต่ำได้ดี เสียงเป็นก้อนๆ ดีแยกแยะดี แม้ว่ามิติยังไม่โฟกัส พูดง่ายๆ ว่า ถ้าไม่กังวลเรื่องมิติโฟกกัสคมชัดละก็ ถือว่าสุ้มเสียงใช้ได้เลยทีเดียว
แผ่น RHYTHM BASKET, A Tasket, A Tisket, A Child’s ของ Brent Lewis เพลง 2 ให้เสียงตีกลองท่อได้ไม่เลวเลย บ่งบอกตำแหน่งได้เปะๆ (แม้จะไม่โฟกัส) ความกังวานดี โทนเสียงดี น้ำเสียงเป็นกลาง โอเคล่ะว่ากำลังขับแค่นี้คงเอาความหนักแน่น เข้มข้น ของเสียงได้ในระดับหนึ่งเท่านั้น ไม่ถึงกับมันสะใจ เพลง 4 เสียงพายวักน้ำ ให้รายละเอียดคลื่นใหญ่น้อยบนผิวน้ำได้ดี คลื่นเต็มผืนน้ำพอควร บางขณะผืนน้ำแผ่ลอยออกมาหาเราได้ไม่เลว เวทีเสียงกว้าง ปลายแหลมโอเคไปไกลแล้ว เพลง 5 เสียง 4 เสียงพายวักน้ำ ให้รายละเอียดคลื่นใหญ่น้อยบนผิวน้ำได้ดี คลื่นเต็มผืนน้ำพอควร บางขณะผืนน้ำแผ่ลอยออกมาหาเราได้ไม่เลว เวทีเสียงกว้าง ปลายแหลมโอเคไปไกลแล้ว เพลง 5 เสียงรถจักรไอน้ำเปิดหวูดพร้อมตีรัวระฆัง ทำได้ไม่จะแจ้ง เข้มข้นนัก แต่ก็โอเค เหมือนกับเสียงทั้งหมดยังออกแบไปบ้างในบางครั้ง (ไม่มีทรวดทรงนูนหลุดลอยออกมา) เพลง 6 ขึ้นต้นเสียงไก่ขันยังไม่โฟกัสเช่นเคย แต่ก็ถือว่าทุกๆ เสียงให้โทนเสียงรายละเอียดค่อนข้างดี ตอบสนองฉับไวกำลังพองาม เวทีด้านลึกพอได้ไม่ตื้นจนน่าเกลียด นาทีที่ 4 ของเพลงนี้ ให้เสียงสัตว์ต่างๆ ห้อมล้อมตัวเราได้ไม่เลว แม้จะเน้นด้านหน้ามากกว่าหลังซ้าย, หลังขวาไปบ้าง ที่ชอบคือ มันเข้ามาหาเราด้วย ไม่ใช่แค่เกาะขอบเวทีเสียง เพลง 7 เสียงม้าวิ่งหอบฮักๆ มาแต่ไกล หอบ 5 ครั้ง หายไป 1 ครั้ง ตามด้วยเสียงตีกลองซ้ายทีขวาทีวนรอบลำโพงสูงจากตู้ลำโพงเป็นเมตร แต่ยังไม่ขนาดเกือบถึงเพดานห้องได้ เพลง 10 ตอนเช้าในฟาร์ม ให้อะไรๆ ได้แยกแยะดี ไม่รู้สึกมั่วไปหมด ปกติเพลงนี้ฟังไปๆ เสียงจะไปปรากฏอยู่สูงถึงเพดานห้องได้ บางครั้งขนาดวิ่งบนเพดานห้องออกมาหาเราเกือบอยู่เหนือหัวเรา (บนเพดาน) แต่ RA-11 ให้ได้แค่สูงจากลำโพง 1 เมตร เท่านั้น ก็ถือว่าไม่น่าเกลียด จากเพลงนี้พิสูจน์ว่า RA-11 ให้โทนเสียงได้ดี, รายละเอียดหยุมหยิมดี, หัวโน้ตมีรายละเอียดดี, เสียงไม่แห้ง ก็สอบผ่าน
แผ่น THE GREATEST ALTO FEMALE VOL.1 (Top Music) เสียงร้องเพลงจีนหวานๆ ของสุภาพสตรี เพลง 1 เสียงร้องของเธอ จีบปากจีบคอ มีรายละเอียดดี แต่ออกแบนไปหน่อย ขาด Body (มวล, ทรวดทรง, เนื้อหนัง) แต่ก็น่าฟังทีเดียว เวทีเสียงกว้างใช้ได้เลย เพลง 2 (อารีรัง) ขึ้นต้นเสียงร้องหมู่ชายหญิงแยกแยะได้ดี ตามด้วยเสียงตีกลองใหญ่ที่เข้มข้น ใหญ่ ลงลึก แม้จะไม่เป็นลูก อิ่มอวบ แต่ก็คมกระชับ เด็ดขาด หน้ากลองตึงเปรี๊ยะ ถือว่าเกินตัวโขอยู่ ยิ่งตอนท้ายๆ เพลงเสียงกลองยิ่งน่าฟัง เป็นธรรมชาติดีทีเดียว เพลง 3 เสียงกีตาร์โปร่งขึ้นต้นเป็นเส้นสายดี เต็มไปด้วยรายละเอียด และความกังวาน เสียงร้องยิ่งมีเนื้อหนัง โฟกัสชัดจนกว่าเพลง 1 กับ 2 เพลง 4 เสียงกีตาร์ขึ้นต้นรับด้วยเสียงดับเบิ้ลเบสอย่างฉับไวมาก ปกติเพลงนี้เบสจะอิ่มควบแน่น และลงลึกทิ้งตัวลงพื้นห้อง แต่ RA-11 ทำได้แค่ฟังรู้ว่ามีเบสเดินอยู่แบบพื้นๆ ต้องตอนครึ่งหลังจะอิ่มหนักขึ้น เสียงร้องยิ่งจะแจ้งสอดใส่อารมณืได้ดีขึ้นไปอีก เพลง 5 เสียงกรุ๊งกริ๊งขึ้นต้นสดใส ระยิบระยับใช้ได้ แต่ทรวดทรงยังออกแบบตามด้วยเสียงเดินเบสที่อิ่มแน่นทิ้งตัวลงพื้นใช้ได้เลย เสียงเครื่องสายจีนดีด, สีหวานเป็นเส้นสายดี เสียงร้องดีเหมือนเพลง 4
แผ่น WOOD ของ Brian Broomberg เพลง 1 เสียงเกา, ดีด, รูด สายดับเบิ้ลเบส มันส์มาก กระชับ แน่น เต็มไปด้วยรายละเอียด เป็นเส้นสายดี แม้จะไม่โฟกัสนัก ตามด้วยเสียงเปียโนที่น่าฟังมาก เสียงกลองชุดที่สังเกตได้ชัดจังหวะตี และเสียงเคาะฉาบที่สะอาด เป็นเส้นของแฉได้ดี ให้เวทีเสียงกว้าง เสียงโดยรวมสด (LIVE) ตื่นตัว ให้บรรยากาศดี น่าฟังทีเดียว
สรุป
ก่อนฟัง RA-11 หลังจากแกะกล่อง ต้องเปิดเพลงเบิร์นอินไม่ต่ำกว่า 3 ชั่วโมง ไม่อย่างนั้นจะผิดหวังแน่
จากการฟัง CD ถือว่า RA-11 สอบผ่านอย่างดีหมด เหลือแต่ว่าเรื่องความโฟกัสของมิติเสียง และทรวดทรงชิ้นดนตรี ซึ่งถ้าไม่จู้จี้จับผิดก็ถือว่า มันน่าฟังจนไม่จำเป็นต้องสนใจกับปัญหานี้ได้เลย
ใช้ DAC ใน RA-11
ใช้สาย DREAM CATCHER จาก WYVIZARD (เข้า COAXIAL 2 เสียงอิ่มแน่น, สด โฟกัสดีกว่า เข้า COAXIAL 1 เยอะ เดินสายย้อนทิศ)
เสียงที่ได้จะตื่นตัว, สด, โฟกัส, นิ่ง มีทรวดทรง กว่ากรณีใช้ DAC ใน T+A โดยรวมๆ น่าฟัง ตื่นตัวกว่า (ประมาณ 10%) ถือว่า DAC ที่ ROTEL ให้มานี่ ไม่ธรรมดาเลยจริงๆ สามารถเทียบกับ DAC ใน T+A ที่ราคา 270,000 บาท (T+A ทั้งเครื่อง) จริงๆ การใช้ DAC ใน T+A แปลงเป็นอะนาลอกป้อนให้ RA-11 มันต้องผ่านหลายขั้นตอนอย่างแรกอะนาลอกเข้าสายเสียงอะนาลอกจะมีผลต่อเสียงมากกว่า ดิจิตอลเข้าสายดิจิตอลข้อสอง เมื่อ RA-11 มี DAC ในตัว เชื่อว่าวงจรปรับเสียงต่างๆ น่าจะอยู่ในรูปดิจิตอล นั้นคือ สัญญาณอะนาลอกจาก T+A ต้องผ่านวงจรแปลงสัญญาณเป็นดิจิตอล (ADC) ก่อนเพื่อเข้าสูงวงจรทางเสียงต่างๆ ของ RA-11 ก่อนผ่าน DAC เข้าสู่ภาคขยายเสียงอะนาลอกของ RA-11 ออกลำโพง ขณะที่ถ้าป้อนด้วยดิจิตอลจาก T+A มันไม่ต้องผ่าน ADC แต่ลัดตรงเข้าสู่ DAC ของ RA-11 โดยตรงได้เลย จึงได้เปรียบ ฟังผ่าน USB (ปิดเครื่องเล่น CD T+A, ดึงสายดิจิตอลออกจาก RA-11) ดูจากทั้งในคู่มือ และที่หน้าเครื่อง, ที่ตัวรีโมท ไม่ได้บอกวิธีเล่น หรือหาเพลง, หา Folder กรณีฟังจาก USB เลย พูดแต่ว่าให้ตัวเสียบมาเพื่อรับคลื่นสัญญาณจากโทรศัพท์มือถือ iPhone, iPad ส่งเพลงที่เก็บไว้มาเข้าตัวเสียบ เพื่อออก RA-11 ได้
ผมใช้ SD การ์ด + ตัวแปลงเป็น USB (ทั้ง 2 เป็นของ SANDISK) ซึ่งผมบันทึกมาระดับเทพ (ไม่อยากอธิบาย เพราะอธิบายมาเยอะแล้วในการทดสอบ USB ที่ผ่านๆ มา) เอาเป็นว่ามันให้คุณภาพเสียงได้ 95% ของการฟังตรงจากเครื่องเล่น CD T+A D1 (หลอด) ราคา 350,000 บาท ก็แล้วกัน
ปรากฏว่าเสียงที่ได้เล่นเอาผมตกใจ มันแย่แบบผิดคาด เสียงทั้งหมด ป้อแป้ แบน ไร้พลัง ไร้ทรวดทรง ออกคลุมเครือไปหมด เป็นเสียงโทนเดียวไปหมด โอเคล่ะ ว่ามันไม่อุบาทว์หู ไม่สาก, หยาบ, จัดจ้าน แต่มันหน่อมแน้ม แม้ว่าเวทีเสียงจะกว้างดีมาก ผู้ทดสอบไม่เข้าใจว่า เกิดอะไรขึ้น ก็คงหยุดแค่นั้น
นอกจากนั้น อย่างที่บอก คู่มือไม่ได้บอกวิธีกดเลือก, ข้ามเพลง หรือ Folder อะไรเลย ผู้ทดสอบจึงลองกดมั่วๆ ดูที่รีโมท ปรากฏว่า กดปุ่มเลื่อนเพลงใช้ได้ ข้ามเพลงไปได้ ถ้าจะไป Folder ต่อๆ ไปก็ต้องกดข้ามเพลงไปให้จบ Folder หนึ่ง เพื่อไปต่อเข้าอีก Folder หนึ่ง ไล่ไปเรื่อยๆ ก็เซ็งดีพิลึก จริงๆ เขาออกแบบมาให้เราควบคุมจาก iPhone, iPad, ภานอกไม่ได้ให้มาเลือกกันที่ RA-11 ที่กดเลือกเพลงได้นี่ก็ฟลุ๊กแล้ว
สรุปว่า ถ้าใครจะฟัง USB ให้ดีที่สุด ขอแนะนำเสียบฟังที่เครื่องเล่น CD, DVD, Blu-ray ซึ่งปัจจุบันส่วนใหญ่ก็มีช่องรับ USB อยู่แล้ว
บทส่งท้าย นี่ขนาดยังไม่ได้เจาะแจะ จัดแยกสายภายในอะไร RA-11 ยังให้คุณภาพเสียง, มิติได้อย่างเกินตัว ดีผิดคาดจริงๆ เมื่อพิจารณาจากราคาขายแค่ 27,000 บาท (ตามที่ติดอยู่ที่ตัวเครื่อง) ถือว่าเกินคุ้มมากจริงๆ โดยเฉพาะถ้าหลังใช้ DAC ในตัวของมันด้วย
ขอขอบคุณ หจก.เคเอสเวิลด์ โทร. 0-2256-9919 ที่เอื้อเฟื้อเครื่องมาให้ทดสอบในครั้งนี้