DAWN NATHONG
หากลองนิยามคำว่าเครื่องเสียงไฮเอ็นด์ ส่วนใหญ่มักตีความถึงเครื่องเสียงชั้นยอดที่มาพร้อมราคาที่เข้าถึงได้ยากสำหรับคนทั่วไป แต่บางครั้ง คำว่าไฮเอ็นด์นั้น อาจหมายถึงแนวคิดในการออกแบบเครื่องเสียงที่มุ่งเน้นไปประสิทธิภาพสูงสุด โดยอยู่บนพื้นฐานของราคาที่สมเหตุผล ก็เป็นได้เช่นกัน
บริษัท Q Acoustics ประเทศอังกฤษ เป็นอีกหนึ่งผู้ผลิตลำโพงที่มีมุมมองแนวคิดอย่างหลัง เอาเรื่องของประสิทธิภาพเป็นตัวตั้ง แล้วใช้ราคาเป็นตัวกำหนดความคุ้มค่า นี่คือที่มาของอนุกรมลำโพงรุ่น Flagship ของบริษัท นั่นคือ Concept ซีรียส์ใหม่ ที่พัฒนาต่อยอดจาก Concept ซีรียส์เดิมในปี 2013 ประกอบไปด้วยลำโพงบุ๊คเชลฟ์รุ่น Concept 300 และลำโพงทาวเวอร์รุ่น Concept 500 มีการเปิดตัวครั้งแรกในงาน High End Munich ปี 2017
นักเล่นหลายคนจะคุ้นเคยกับชื่อของ Q Acoustics ว่าเป็นผู้ผลิตลำโพงระดับเริ่มต้นถึงกลางเสียงมากกว่า เพราะแรกเริ่มเดิมทีบริษัทนี้ประสพความสำเร็จอย่างสูง โด่งดังอย่างรวดเร็วจากอนุกรมลำโพง 1000, 2000, และ 3000 ซีรียส์มาก่อนแล้วเป็นเวลาหลายปี กวาดรางวัลจากสื่อในอังกฤษมาแทบทุกรุ่น ก่อนจะขยับมาเป็นอนุกรมระดับกลางและระดับสูงในภายหลัง เรียกว่าไม่ค่อยจะได้เห็นกันสักเท่าไหร่และดูน่าสนใจทีเดียว แน่นอนว่าเมื่อ Q Acoustics มาจับตลาดกลุ่มไฮเอ็นด์แบบจริงจัง ย่อมเป็นความท้าทายของบริษัทและผู้ออกแบบไม่น้อย
รายละเอียดที่น่าสนใจ
โจทย์ที่ทาง Q Acoustics กำหนดให้กับ Concept 500 คือเป็นลำโพงลำโพงที่ดีที่สุดในงบประมาณหมื่นเหรียญ แต่ผู้ซื้อจ่ายน้อยกว่า 2-3 เท่า เมื่อเทียบราคากับคู่แข่งในท้องตลาด โปรเจคนี้ยังคงเป็นการพัฒนาร่วมกับพาร์ตเนอร์เก่าอย่างบริษัท Fink Audio-Consulting และ IDA ซึ่งมีหัวหอกคนสำคัญคือ Karl-Heinz Fink ดีไซน์เนอร์ลำโพงมือฉมังระดับโลกชาวเยอรมนีและทีมงานเช่นเดิม
Karl-Heinz Fink
สำหรับ Karl-Heinz Fink นั้นฝากผลงานเอาไว้มากมายกับหลายแบรด์ดัง ไม่ว่าจะเป็น Denon, Yamaha, Mission, Tannoy, Mordaunt-Short, Naim, IAG และ Bentley
นอกจากนี้ Ken Ishiwata แบรนด์แอมบาสเดอร์ของ Marantz ผู้ล่วงลับ ยังชื่นชมลำโพง Concept 500 เป็นการส่วนตัว และตัดสินใจนำมาใช้ทำการเดโมร่วมกับชุดเครื่องเสียงอนุกรม Marantz KI Ruby ซีรียส์ สำหรับงาน Road show เครื่องเสียงอีกหลายแห่ง
เคน อิชิวาตะ พูดถึงลำโพง Q Acoustic Concept 500
คุณสมบัติเด่น
Concept 500 ถูกสร้างมาให้มีความลงตัวทั้งด้านศาสตร์และศิลป์ เน้นดีไซน์ร่วมสมัย สวยงาม ตัวตู้ทำผิวมีให้เลือก 5 แบบ Gloss Black และ White รวมถึงสีแบบทูโทน Gloss Black / Rosewood, Gloss White / Light Oak และ Silver / Ebony finishes โดยเฉพาะผิวไม้ครึ่งหลังของตัวตู้นั้นใช้วิเนียร์ลายไม้แท้นำเข้าจากอิตาลี (ลายไม้สวยมาก) เพื่อให้เข้ากับรสนิยมการตกแต่งห้อง ควบคู่ไปกับคุณภาพเสียงที่ยอดเยี่ยมและแม่นยำ มีมุมกระจายเสียงและแบนด์วิธที่กว้างขวาง ความไวสูงและค่าความต้านทานที่ไม่สวิงมากจนเกินไป ทำให้ Concept 500 ไม่อ่อนไหวต่อสภาพอะคูสติกและเป็นมิตรกับแอมป์ทั่วไป สามารถขับออกมาได้เต็มประสิทธิภาพง่าย วงจรครอสโอเวอร์เน็ตเวิอร์คเลือกใช้อุปกรณ์ชั้นยอดอย่าง Mundorf Supreme เพื่อลดความเพื้ยนและสัญญาณรบกวนให้ต่ำสุด ใช้การตัดแบ่งความถี่แบบ 4th-order Linkwitz-Riley ส่งผลให้ลำโพงมีค่าการตอบสนองที่ยอดเยี่ยมทั้งในและนอกแนวแกน
ตู้ลำโพงใช้เทคโนโลยีที่เรียกว่า Dual Gelcore™ โดยแบ่งเลเยอร์ของผนังตู้ MDF เป็น 3 ชั้น และเติมชั้นเจลพิเศษเข้าไปแทรกในช่องว่างของแต่ละเลเยอร์ เพื่อช่วยแดมป์และเปลี่ยนพลังงานเสียงส่วนเกินให้กลายเป็นความร้อน ช่วง 500Hz – 2kHz (ประมาณย่านมิดเร้นจ์) ทำให้เสียงสะอาด ได้ยินเสียงจากไดร์เวอร์เพียว ๆ มากขึ้น รวมถึงมีการคาดโครงภายในแบบจุดต่อจุดหรือ P2P™ (Point to Point) เสริมความแกร่งให้โครงสร้างตู้และลดแรงสั่นสะเทือนย่านความถี่ต่ำ นอกจากนี้ภายในตู้ลำโพงยังใช้เทคนิค HPE™ (Helmholtz Pressure Equalizer) เป็นการออกแบบช่องภายในเพื่อปรับสมดุลแรงดันอากาศที่ปั่นป่วนภายในตู้ลำโพง โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับลำโพงตู้ทรงสูง ทำให้เสียงย่านต่ำมีความราบรื่น ไม่อู้ก้อง
โครงสร้างตู้ Dual Gelcore™ / การคาดโครง P2P™ และ HPE™
ออกแบบเป็นระบบตู้เปิด มีช่องระบายเบสอยู่ด้านหลังส่วนใกล้กับฐาน ในกล่องมีแถมโฟมสำหรับอุดท่อเบสเพื่อปรับลดปริมาณเสียงทุ้มในกรณีที่จำเป็นต้องวางชิดผนัง ตรงฐานเป็นโครงแท่นอลูมิเนียมที่มีฐานกว้างทำให้วางลำโพงได้อย่างมั่นคง และมีความโปร่งเพื่อไม่ให้สะท้อนเสียง มีสไปค์มาให้ทั้งแบบกลมและแหลมเพื่อให้เหมาะกับการวางบนพื้นผิวทุกชนิด ขั้วต่อแบบไบไวร์ขนาดใหญ่
ตัวไดรเวอร์ทั้งหมดถูกออกแบบใหม่เพื่อ Concept 500 โดยเฉพาะ ใช้ทวีตเตอร์ซอฟท์โดมทำจากเส้นใยไมโครไฟเบอร์เคลือบ กับวูฟเฟอร์กรวยกระดาษเคลือบสองตัว ใช้วอยส์คอลย์ขนาดใหญ่กว่าปกติ ใช้ลวดอลูมิเนียมเคลือบทองแดงพันสองชั้น จัดเรียงไดร์เวอร์แบบ MTM หรือ วูฟเฟอร์อยู่ด้านบน ทวีตเตอร์อยู่ตรงกลาง วูฟเฟอร์อีกตัวอยู่ด้านล่าง ซึ่งมีข้อดีคือให้สมดุลของมุมกระจายเสียงทั้งแนวราบและแนวดิ่งใกล้เคียงกัน
เมื่อมองที่แผงหน้าตู้ สังเกตุว่าจะไม่เห็นน็อตยึดตัวไดร์เวอร์เลย เนื่องจากทาง Q Acoustics ต้องการขจัดปัญหาเรื่องของน็อตยึดไดร์เวอร์กับตู้ลำโพงที่ใช้ไปนาน ๆ แล้วจะเกิดการคลายตัว ส่งผลให้เวลาไดร์เวอร์ทำงานเกิดความคลาดเคลื่อนและเสียงผิดเพี้ยน โดยออกแบบเป็นระบบสปริงยึดไดร์เวอร์ลำโพงกับโครงสร้างภายในตัวตู้แทน
ระบบสปริงยึดไดร์เวอร์กับโครงสร้างตู้
บริเวณด้านหลังส่วนบนของตู้ลำโพง จะมีช่องเสียงตัวลิงค์เพื่อปรับแต่งปริมาณเสียงย่านแหลม 3 ระดับ ได้แก่ -0.5dB / 0dB / +0.5dB ด้วยการเสียบตัวยูลิ้งค์เข้าไปตามรูปแบบที่คู่มือระบุ เอาไว้สำหรับใช้ชดเชยกับบางกรณีที่อคูสติส์ของห้องไม่เอื้ออำนวยจริง ๆ เท่านั้น แต่สำหรับการใช้งานปกติ แนะนำให้เสียบยยูลิ้งค์เอาไว้ที่ตำแหน่ง 0dB เสมอ
สเปค
| Crossover Frequency | 2.5 kHz |
| Dimensions | 1150 x 400 x 350 mm (45.3 x 15.7 x 14.8 in) cabinet 1175 x 400 x 375 mm (46.2 x 15.7 x 14.8 in) overall |
| Distortion | (120 Hz – 20 kHz): 0.2 % |
| Frequency Response | 41 Hz – 30 kHz |
| High Frequency Unit | 1.1″ |
| Minimum Impedance | 3.7 Ω |
| Nominal Impedance | 6 Ω |
| Recommended Power | 25 – 200 W |
| Weight | 42kg (92.6 lbs) |
การเซ็ตอัพ
ภายในห้องทดสอบ (แบบลำลอง) ของกองบรรณาธิการ มีการปรับอคูสติกส์เอาไว้พอประมาณ ผู้เขียนเซ็ตอัพตำแหน่งลำโพงเอาไว้ดังนี้ ระยะห่างระหว่างลำโพง 175 เซนติเมตร ลำโพงห่างจากผนังด้านหลังออกมาราว 145 เซนติเมตร โทอินลำโพงเข้าหาจุดนั่งฟังประมาณ 15 องศา (ลำโพงคู่นี้ชอบการโทอินมากกว่าวางหน้าตรง) แต่ท่านจะลองวางหน้าตรงดูก่อนก็ไม่ผิดกติกา ปรับตั้งระดับน้ำให้ลำโพงทั้งสองข้างมีองศาที่เท่ากันมากที่สุด ถอดหน้ากากลำโพงออกตลอดการรับฟัง
ซิสเต็มที่ใช้ทดสอบ ผู้เขียนเลือกซิสเต็มแบบง่าย ๆ เพื่อจะดูว่า Concept 500 นั้นเล่นง่ายอย่างที่ผู้ผลิตเคลมไว้ไหม โดยตัดสินใจเลือกเอา NuPrime Omnia A300 ซึ่งเป็นอินทิเกรตแอมป์พร้อมเน็ตเวิร์คเพลเยอร์ในตัวมาเป็นทั้งแหล่งโปรแกรมและภาคขยาย ฟังด้วยไฟล์เพลงสลับกับแหล่งโปรแกรมซีดีเพลเยอร์ จากสเปกของ Concept 500 ความต้านทานปกติ 6 โอห์ม ต่ำสุด 3.7 โอห์ม (ไม่สวิงมาก) แนะนำกำลังขับสูงสุดที่ 200 วัตต์ ดังนั้นประเมินเฉพาะตัวเลขกำลังขับ 150 วัตต์ที่ 8 โอห์มและ 200 วัตต์ที่ 4 โอห์มของ NuPrime ขับได้สบาย ๆ จากนั้นทำการต่อสายลำโพงแบบซิงเกิลไวร์เข้าที่ขั้ว LF ของลำโพง ผ่านจั๊มเปอร์ที่ติดมากับลำโพงไปยังขั้ว HF
เสียง
ใครที่เคยฟังลำโพงรุ่นเริ่มต้นของแบรนด์นี้มาก่อนและคุณเคยกับน้ำเสียง เมื่อได้ลองฟัง Concept 500 ท่านจะพบว่าน้ำเสียงนั้นถูกยกระดับไปอีกมาก จนเรียกได้เต็มปากว่าเป็นน้ำเสียงของลำโพงระดับไฮเอ็นด์ได้จริง ๆ
ลำโพงคู่นี้ให้โทนัลบาลานซ์ที่สมดุล โทนเสียงไม่ค่อนไปทางกลางแหลมเหมือนกับซีรียส์ระดับกลางและระดับเริ่มต้น เรียกว่าให้ปริมาณของเสียงทั้งย่านทุ้ม กลาง แหลม ที่พอดีกัน น้ำเสียงมีความโปร่ง สะอาด แผงความนุ่มนวลและเยือกเย็นอยู่ในที เป็นบุคลิกเสียงที่ไม่ค่อยพบบ่อยนัก เพราะส่วนใหญ่เรามักคุ้นเคยกับเสียงจากลำโพงที่มีความชัดเจน รุกเร้า มีโทนเสียงที่สว่าง ไม่ก็ค่อนไปทางนุ่มนวล อิ่มหนา โทนดาร์ค หรือหากเป็นลำโพงที่มีความราบเรียบแนวมอนิเตอร์ ก็จะมีความสดชัดติดปลายนวมมาให้สัมผัส
Concept 500 กลับนำเสนอความโปร่ง ใสสะอาด ราบเรียบ แต่กลับไม่ปรากฎความสว่างเจิดจ้าเกินงามของเสียงออกมาเลย จึงเรียกว่าเสียงนั้นมีความเยือกเย็น สงบ อีกทั้งเกรนเสียงก็มีความเนียนละเอียด ไม่พบอาการเสียงหยาบกระด้างตลอดการรับฟังแม้แต่น้อย
ให้ตัวเสียงที่มีความชัดเจนแบบไม่ขึ้นขอบ มีโฟกัสที่แม่นยำและนิ่ง เหมือนเวลาที่เราฟังลำโพงบุ๊คเชลฟ์ชั้นดีถูกขับด้วยเพาเวอร์แอมป์เพียวคลาสเอวัตต์สูง อิมเมจชิ้นดนตรีที่หลุดลอยออกมาจะตรึงตำแหน่งลอยนิ่งอยู่ในอากาศ คล้ายอยู่ในภวังค์ ไม่วูบวาบไปมา มีขนาดชิ้นดนตรีที่สมส่วน สามารถสัมผัสถึงความลึกของเสียงดนตรี แยกแยะออกมาได้อย่างง่ายดาย
มีความผ่อนคลายในน้ำเสียงสูง ออกไปทางฟังสบายไม่รุกเร้า แต่ในขณะเดียวกันก็ถ่ายทอดรายละเอียดหยุมหยิมออกมาได้หมดจดดีมาก นี่คือคุณสมบัติขอลำโพงที่ถ่ายทอดไดนามิกเรนจ์ของเสียงได้กว้างเป็นพิเศษ (ส่วนมากต้องเป็นลำโพงขนาดใหญ่กว่านี้) ไดนามิกของเสียงมีความชัดเจนและสวิงได้อย่างอิสระ ไม่อั้นตื้อ แม้ว่าตัวลำโพงจะใช้เพียงไดร์เวอร์เบส / มิดเรนจ์ขนาด 6.5 นิ้วเพียงสองตัวก็ตาม แต่ให้ย่านความถี่ต่ำที่เปิดเผยเป็นอิสระไม่แพ้ลำโพงที่ใช้วูฟเฟอร์ขนาดหน้าตัดใหญ่กว่า เวลาฟังดนตรีวงใหญ่ก็ถ่ายทอดเนื้อหาสาระสำคัญของบทเพลงออกมาได้ครบถ้วน
ย่านเสียงกลางหรือเสียงของนักร้องชายหญิง มีความอิ่มเอิม ย่านกลางต่ำสมดุลย์ เนื้อเสียงสะอาดเกลี้ยงเกลา ถ่ายทอดน้ำหนักเสียง การย้ำเน้นหนักเบาออกมาได้อย่างต่อเนื่องลื่นไหลชวนติดตาม ตรงนี้ดูจะเป็นเสน่ห์ของ Concept 500 ได้อย่างชัดเจน อานิสงค์ส่วนหนึ่งก็มาจากการแดมป์ตัวตู้ด้วยชั้น Dual Gelcore™ ที่ช่วยลดความเพี้ยนส่วนเกินที่จะไปรบกวนเสียงจากไดร์เวอร์ด้วย สอดรับกับย่านเสียงแหลมมีความกังวาน อ้อยอิ่ง โฟกัสนิ่งสนิทคล้ายอยู่ในภวังค์ (อีกแล้ว) ก็ลำโพงมันถ่ายทอดออกมาได้ดี อารมณ์พาไปเลยขอสำบัดสำนวนสักนิด
เสียงจากทวีตเตอร์โดมผ้าของ Concept 500 ตัวนี้นั้นต้องบอกว่าไม่ธรรมดา แม้จะดูย้อนแย้งกับหน้าตาที่ดูเรียบๆ ไม่หวือหวา แถมดูไม่ต่างจากรุ่นรองลงไป อีกต่างหาก แต่ถ้าได้ให้เวลาลองฟังไปเรื่อย ๆ แล้วจะพบว่ายิ่งฟังยิ่งเพลิน เสียงแหลมมีชั้นเชิงในการถ่ายทอดรายละเอียดออกมาได้น่าสนใจมากทีเดียว เพราะมันให้รายละเอียดความใสของบรรยากาศรอบตัวโน้ตหรือที่เรียกว่า airy ได้ชัดเจนไม่แพ้ทวีตเตอร์ชั้นอ๋องทั้งหลาย อีกทั้งยังมีความสงบ ไม่ฟุ้งหรือสะบัดจัดจ้าน แม้จะเล่นด้วยความดังสูงหรือในช่วงที่ดนตรีโหมกระหน่ำ
ย่านทุ้มถือว่าครบเครื่องทีเดียว มีทั้งความนุ่มนวลและอิ่มแน่น ไปในแนวทางเดียวกับกลางแหลม ปริมาณย่านเสียงทุ้มนั้นเพียงพอกับการฟังดนตรีทุกประเภท ลงได้ลึก สะอาดและมีมวลเข้มข้นมากทีเดียว ไม่พบอาการเบสก้องอู้หรือเบลอบวมเลยแม้จะเล่นที่ระดับความดังสูง อยู่ที่ห้องจะรับไหวไหมเท่านั้น ซึ่งน่าทึ่งเมื่อเทียบขนาดของตู้ลำโพง
ดูเหมือนว่าผู้ผลิตต้องการจูน เสียงลำโพงคู่นี้มีความเป็นผู้ดีอยู่ในทีแต่แฝงด้วยน้ำหนักการย้ำเน้นและจังหวะจะโคนที่แม่นยำ เพราะตลอดระยะเวลาการรับฟังนั้น ผู้เขียนสัมผัสได้ถึงความสุขุมนุ่มลึกที่ลำโพงโพงคู่นี้นำเสนอออกมาอย่างชัดเจน แต่เป็นความสุขุมนุ่มลึกแบบมีชั้นเชิง ไม่ใช่ว่าร้อยเนื้อหนึ่งทำนอง แบบนั้นฟังเพลงได้ไม่หลากหลาย เพราะ Concept 500 ถ่ายทอดบทเพลงแต่ละแนว ออกมาธรรมชาติอย่างที่ควรจะเป็น และไม่ขี้ฟ้องมากเกินไปจนทำลายอรรถรสของดนตรี
สรุป
คงไม่ใช่การกล่าวเกินจริงของทางผู้ผลิต ที่ต้องการให้ Concept 500 นั้นเป็นลำโพงที่เทียบชั้นลำโพงที่แพงกว่าได้ เพราะตัวลำโพงมีคุณสมบัติที่โดดเด่นหลายอย่างที่ลำโพงชั้นดีพึงมี เมื่อเทียบกับลำโพงในพิกัดใกล้เคียงกัน เป็นลำโพงระดับไฮเอ็นด์ของค่ายนี้ ที่คุณจ่ายน้อยกว่า รวมถึงไม่จำเป็นต้องลงทุนกับแอมป์ราคาสูงกว่าอีกหลายเท่าตัวเพื่อรีดเร้นประสิทธิภาพของลำโพง แม็ตชิ่งง่าย เซ็ตอัพง่าย เท่านี้ก็คงจะทำให้หลายคนตัดสินใจง่ายขึ้น แนะนำให้ลองไปฟังกันดู กระซิบว่าหากเป็นไปได้ลองจับคู่กับเครื่องเสียง Marantz Ruby ซีรีส์ดูด้วยเลย (ผู้นำเข้าเดียวกัน) ท่านอาจจะได้รู้คำตอบว่า ทำไม เคน อิชิวาตะ ถึงได้กล่าวชื่นชมลำโพงคู่นี้นัก
Q Acoustics Concept 500 ราคาจำหน่าย 139,000 บาท / คู่
