นิตพินัย สุบรรณเสณี
จั่วหัวแบบนี้อย่าเพิ่งแอบคิดว่าผู้เขียนเป็นคนขวางโลกอีกแล้ว แต่หลังจากแปะตัวเองติดกับระบบภาพ 4K UHD อยู่ได้พักใหญ่กับสารพัดจอ, หลากหลายระบบและสภาพห้อง รวมถึงต้นทาง HDR หลายรูปแบบที่หาดูอยู่ได้ในปัจจุบันก็ชักเริ่มไม่แน่ใจว่าระบบ HDR จะทำงานได้เต็มพิกัดกับทุกจอภาพทุกระบบรวมถึงกับเจ้าของสตางค์ที่จ่ายไปว่ามันคือสวรรค์หรือโลกกันต์แน่
เราควรใช้โหมดภาพ HDR ตอนไหน
ถ้าระบบของคุณอยู่ในสภาพแวดล้อมทั่วๆ ไปเช่นห้องนั่งเล่นอเนกประสงค์มีแสงภายนอกเล็ดรอดเข้ามาได้ตลอด และจอภาพของคุณก็ไม่ได้ให้ความสว่างสูงสุดในโหมด HDR (Peak Brightness) สูงระดับทะลุมิติหรือชอบเร่ง Contrast หรือ Backlight/OLED Light ขึ้นไปจนสูงสุดที่โหมดภาพ HDR จากโรงงานมักจะตั้งมาให้ แต่มีการลด Contrast, Backlight/OLED Light ลงมาตามความเหมาะสมกับการใช้งาน
กรณีการใช้ระบบ HDR (รวมถึง Dolby Vision) ในการชมรายการ จะช่วยขยายย่าน Dynamic ของระดับความสว่างให้สูงขึ้นทำให้ภาพดูเปิดมีพลังได้อรรถรสในการชมเพิ่มขึ้นโดยไม่รู้สึกเหนื่อยล้าสายตาเพราะปริมาณแสงในห้องจะช่วยเป็น Bias Light ให้ตาเรา
แต่ถ้าคุณต้องการบรรยากาศโรงภาพยนตร์หรือชอบปิดไฟดูในห้องมืดสนิท แล้วใช้จอภาพระดับท้อป Premium Mode ที่ให้ค่าความสว่างสูงมากในโหมด HDR และมักจะใช้โหมดภาพโรงงานไม่ค่อยนิยมลดลดความสว่างจากจอภาพลงมา ดูกับโปรแกรมที่บันทึกความสว่างในโหมด HDR (Maximum Frame Average Level : Max Fall และ Maximum) สูง
คราวนี้คุณจะเริ่มรู้สึกไม่ค่อยสบายมาแล้วโดยเฉพาะฉากที่ทีความสว่างสูงๆ เพราะจอภาพรุ่นดีๆ ปัจจุบันสามารถจะ Pump ความสว่างออกมาได้สูงเป็นพันๆ nit แต่ตัวอักษรบรรยายใต้ภาพก็ดูขาวโพลนตัดกับภาพจากโปรแกรมจนแสบตาทั้งเรื่อง
ทางออกของเรื่องนี้ถ้าเราไม่ลด Contrast Backlight ลงมาบ้าง ก็ปิดระบบ HDR ไปซิครับ ความสว่างสูงสุดในโหมด SDR ของจอภาพปัจจุบัน ถือได้ว่าสว่างมากเกินพอกับการใช้งานโดยทั่วๆ ไปอยู่แล้ว และเครื่องเล่นต้นทางส่วนใหญ่ก็สามารถปิดโหมด HDR ได้ไม่ว่าจะเป็น UDP-203/205, UDP-LX500/800, Apple TV ฯลฯ
ปิดการทำงาน HDR แล้วได้อะไร
ระบบ HDR วิดีโอ จะถูกจัดทำขึ้นมาโดยใช้ ST 2084 EOTF หรือ PQ (Perceptual Quantizer) Curve ใน Color space ที่กว้างมากคือ BT.2020 ส่วน SDR จะใช้ Standard Gamma Curve (ประมาณ 2.2) และ Color space ได้ทั้ง BT.2020 และ BT.709 (HD std.)
เมื่อเราตั้งค่า HDR ที่เครื่องเล่นต้นทางเป็น Off เครื่องเล่นต้นทางจะแปลงค่า EOTF ใหม่ให้เป็น SDR (Standard Dynamic Range) หรือทำ Inverse Tone-mapping และเปลี่ยนค่า Transfer function ใหม่เป็น BT.709 Standard
ซึ่งการ remapping ใหม่เป็น SDR นี้ เครื่องเล่นบางตัวอย่าง UDP-203/205 จะมีโหมดให้เลือกประมาณ 4 โหมด (ดูจาก LUT : Look up Table ที่ Preset ไว้ในเครื่อง) ปรกติที่ใช้งานประจำคือโหมด 1 ที่จะช่วยรักษา Highlight details หรือความสว่างด้านปลายๆ เอาไว้ในขณะที่โหมด 3-4 จะ Preserve ย่าน Mid-tone และ Shadow Details และสามารถเลือก Color Space เป็น BT.2020 หรือ BT.709 ได้
ซึ่งภาพยนตร์หลายเรื่องที่ผู้เขียนทนแสบตาดูไม่ไหวก็จะปิด HDR กับจอ OLED ซึ่งให้ภาพที่สวยงามยอดเยี่ยมไม่แพ้กันแต่แสงดูนุ่มนวลสบายตากว่ามาราวกับเป็นหนังคนละเรื่องจากนั้นก็ปรับ OLED Light (หรือ Backlight ถ้าเป็นจอ OLED/LED) ให้เหมาะสมที่ต้องการ อย่างไรอย่าลืมลองกันดูเองนะครับเผื่อจะติดใจ
