เชิญฟังคลิปเสียงเพื่อให้เข้าใจคำศัพท์ของนักวิจารณ์

0

ช.ชิดชล

     บทความรีวิวเครื่องเสียง หรือแจ้งผลการที่ได้ลองฟัง บางครั้งก็เข้าใจง่าย มองเห็นภาพ รับรู้ได้ถึงเสียง เพราะเป็นคำศัพท์ที่ไม่ได้ลึกลับซับซ้อนอะไร เป็นคำบรรยายเสียงที่ใช้ในชีวิตประจำวัน แต่บางครั้งก็มีคำศัพท์เฉพาะ แม้คำศัพท์นั้น ไม่ได้เกิดมาจากวงการเครื่องเสียงโดยตรง คือไปเอาคำศัพท์ทั่วไปมาใช้ หรืออาจตีสำนวนให้ชวนอ่าน ก็สุดแล้วแต่จะพรรณากันไป ในบางครั้งก็ไม่เข้าใจอย่างลึกซึ้งว่าเสียงแบบนั้น กับคำศัพท์ที่บรรยายมาเป็นอย่างไร แม้จะมีคำอธิบายเสริมในประโยคต่อมา ก็ยังไม่เข้าใจชัดเจนท่องแท้ ฉะนั้นจึงให้ฟังบทเพลงที่คัดเลือกมาแล้วว่า ตรงกับคำศัพท์ที่มักใช้กัน มาประกอบคำอธิบายให้ชัดเจน กระจ่างด้วยหูของทุกท่าน เชิญครับ

     ความกังวาน หางเสียง ความกังวานจรดหางเสียง ความกังวานที่ค่อยๆแผ่วเบา กังวานแบบเป็นระลอก แสดงน้ำหนักอ่อนแก่ก่อนจางหายไป เหล่านี้คือคำบรรยายเสียงที่มักเจอในบทความ หากนำเสียงอื่นมาให้ฟังและอธิบายให้เข้าใจ คงไม่ชัดเจนเท่าเสียงคนร้อง เพราะเป็นเสียงที่เราฟังในชีวิตประจำวัน เข้าใจ รับรู้ความแตกต่างได้ชัดเจนที่สุด ในคลิปเป็นการขับร้องเพลงประสานเสียง ที่มีนักร้องชาย ร้องนำและมีน้ำเสียงที่ กังวานทอดหางเสียง บางจังหวะของเพลงก็มีระลอกของหางเสียง อ่อนแก่ก่อนค่ายๆจางหายไปอย่างมีเสน่ห์ พร้อมกันนั้นยังมีนักร้องผสานเสียง ที่สอดรับกันอย่างกลมกลืนลงตัว เน้นความกังวานของเสียง ในบางช่วงให้มีความเด่นชัดขึ้นไปอีก ในบางช่วงหากฟังแต่เสียงไม่ดูภาพ จะรับรู้ได้ถึงการขยับปากของนักร้อง เพื่อสร้างระลอกเสียงที่กังวานอย่างมีความน่าฟัง สะกดอารมณ์ได้เลยทีเดียว

Coral canta “Stand By Me” no casamento de Meghan Markle e Príncipe Harry | Casamento Real

ช่องว่างช่องไฟ เว้นวรรคระหว่างโน้ตเสียง ช่องไฟระหว่างโน้ตเสียง เมื่อเสียงดนตรีผสานแผดขึ้นมาพร้อมกันหลายชิ้น แต่เรายังสามารถฟังได้ถึงจังหวะหยุดของเสียงดนตรีแต่ละชิ้น หรือเสียงที่แยกแยะไม่รวมกันแบบเป็นเนื้อเดียว แต่ละเสียงจากเครื่องดนตรีเป็นอิสระต่อกัน ไม่ตีกันมัว มีการแยกแยะราวกับตัวหนังสือที่เว้นวรรคมีช่องไฟอย่างสวยงาม ไม่ผสมปนกันติดเป็นแพให้อ่านยาก ทหารหลายร้อยยืนกันอย่างมีระเบียบ มีการเว้นวรรคระยะห่าง ก็รับรู้ได้ถึงการแยกแยะ ไม่รวมกันเป็นกลุ่มก้อน คลิปที่ให้ฟังนี้ มีเครื่องดนตรีหลายชิ้น เร่งเร้ารุกผสานกันอย่างดุดันและต่อเนื้องด้วยทำนองที่รวดเร็ว แต่ทุกเสียงไม่ทับซ้อนผสมกันแต่อย่างใด ทุกเสียงมีอิสระ เว้นวรรคตอน มีระยะห่างของแต่ละโน้ตเสียง ฟังแล้วไม่อับทึบ รับรู้ได้ถึงรายละเอียดในแต่ละโน้ตเสียง

Mission Impossible (不可能的任務) – 久石讓

น้ำหนักเสียง ย้ำเน้นในแต่ละโน้ตเสียง เสียงมีเรี่ยวแรง น้ำหนักย้ำเน้นเด่นชัด คำบรรยายเหล่านี้บ่งบอกถึงเสียงที่มีพลัง มีแรงในการกระทำ ไม่ใช่เสียงแรงระทบที่แผ่วเบาขาดน้ำหนัก เช่น ลูกบอลพลาสติกกระทบผิวหน้า ย่อมไม่ค่อยมีน้ำหนัก แต่ถ้าเป็นลูกบาสเก็ตบอลกระทบผิวหน้า คงรับรู้ได้ถึงแรง น้ำหนัก มวลที่มากระทบเลยทีเดียว เครื่องสายที่สีกันด้วยน้ำหนักอ่อนแก่ที่แตกต่าง มีย้ำเน้นบดขยี้ ทำให้รับรู้เข้าถึงอารมณ์ของบทเพลง แม้จังหวะที่เสียงเบาก็ขยี้ด้วยน้ำหนักเท่ากับเสียงที่ดัง เมื่อฟังแล้วจึงรับรู้ได้ถึงน้ำหนักมือที่สีไวโอลิน เรี่ยวแรงที่สายโดนกระทำ บ่งบอกได้จากเสียงที่ออกมาจากไวโอลิน  

The Storm of Antonio Vivaldi played by The Divertissement Chamber Orchestra


     เมื่อได้ฟังคลิปเสียงที่นำมาให้ฟัง พร้อมคำศัพท์ที่บรรยายให้ทราบแล้ว ก็คงพอทำให้เข้าใจถึงคำบรรยายของเสียง ในบทความต่างๆได้ชัดเจนขึ้น เพื่อการได้รับฟังคุณภาพสูงสุด หรือเพื่อประโยชน์ในการเข้าใจในคำอธิบายเสียง เมื่อฟังเสียง ควรใช้ชุดและอุปกรณ์ที่มีคุณภาพดีสักหน่อย อินเตอร์เนตที่มีคุณภาพดี การส่งข้อมูลไม่สะดุด เมื่อทุกอย่างพร้อมแล้ว สามารถฟังคลิปเสียงอย่างได้อรรถรสและรู้ซึ้งถึงคำศัพท์เหล่านั้นครับ